Tìm hiểu tín dụng thuê mua là gì?

Tín dụng thuê mua là một phương thức giải quyết vấn đề tài chính nhanh chóng, mang lại nhiều lợi ích cho đồng thời cá nhân và doanh nghiệp. Các doanh nghiệp thiếu vốn có thể cân nhắc hình thức tín dụng thuê mua này. Để hiểu hơn về tín dụng thuê mua, UB Academy tổng hợp và biên soạn bài thông tin này nhằm giúp bạn đọc giải đáp những vướng mắc. 

1. Khái niệm Tín dụng thuê mua 

Tín dụng thuê mua là các quan hệ tín dụng nảy sinh giữa Công ty cho thuê tài chính với tổ chức, cá nhân hoạt động tại Việt Nam, trực tiếp sử dụng tài sản thuê cho mục đích hoạt động của mình.

Công ty cho thuê tài chính là công ty tài chính chuyên ngành, hoạt động chính là cho thuê tài chính theo quy định tại Nghị định 39/2014/NĐ-CP. Dư nợ cho thuê tài chính phải chiếm tối thiểu 70% tổng dư nợ cấp tín dụng.

Cho thuê tài chính là hoạt động cấp tín dụng trung hạn, dài hạn trên cơ sở hợp đồng cho thuê tài chính giữa bên cho thuê tài chính với bên thuê tài chính. Bên cho thuê tài chính cam kết mua tài sản cho thuê tài chính theo yêu cầu của bên thuê tài chính, và nắm giữ quyền sở hữu đối với tài sản cho thuê tài chính trong suốt thời hạn cho thuê. Bên thuê tài chính sử dụng tài sản thuê tài chính, và thanh toán tiền thuê trong suốt thời hạn thuê quy định trong hợp đồng cho thuê tài chính.

2. Các hình thức tín dụng thuê mua

2.1 Hình thức cho thuê tài chính trong nước

Cho thuê tài chính trong nước là việc Công ty cho thuê tài chính đại diện Bên thuê sẽ mua tài sản từ Nhà cung cấp ở trong nước, và cho Bên thuê thuê lại tài sản theo lịch trình thanh toán thể hiện trên Hợp đồng thuê.

Thuê tài chính trong nước còn là phương thức cấp tín dụng trung và dài hạn cho dự án đầu tư mua sắm máy móc thiết bị, dây chuyền sản xuất, phương tiện vận chuyển của doanh nghiệp.

Khi thuê tài chính thì Bên Thuê sẽ tự chọn lựa loại thiết bị, nhà cung cấp hoặc nhà sản xuất. Bên Thuê cũng có thể thương lượng trực tiếp về giá mua, chế độ bảo hành và các dịch vụ hậu mãi cần thiết với nhà cung cấp. Công ty cho thuê tài chính sẽ mua đúng loại thiết bị, các dịch vụ kèm theo và giao cho bên thuê sử dụng. Đến cuối thời hạn thuê, Bên Thuê sẽ được chuyển quyền sở hữu thiết bị hay hiểu một cách đơn giản trong thời gian thuê tài chính thì quyền sử dụng tài sản thuê tài chính sẽ thuộc về bên thuê, và quyền sở hữu sẽ thuộc về bên cho thuê.

2.2 Hình thức cho thuê tài chính nhập khẩu

Cho thuê tài chính nhập khẩu là việc công ty cho thuê tài chính đại diện Bên thuê mua tài sản từ Nhà cung cấp ở nước ngoài và cho Bên thuê thuê lại tài sản theo lịch trình thanh toán quy định trong Hợp đồng thuê.

Một số công ty cho thuê tài chính như Công ty cho thuê tài chính Ngân hàng Ngoại thương (VCB Leasing), Công ty cho thuê Tài chính Ngân hàng Agribank (Agribank Leasing)….. có cả hình thức mở tín dụng thư để nhập khẩu tài sản thuê cho khách hàng nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ không thể thực hiện nghiệp vụ này.

2.3 Hình thức cho thuê tài chính mua và cho thuê lại

Mua và cho thuê lại theo hình thức cho thuê tài chính (gọi tắt là Mua và cho Thuê lại) là việc Công ty cho thuê tài chính mua tài sản thuộc sở hữu Bên thuê, và cho Bên thuê thuê lại chính tài sản đó theo hình thức cho thuê tài chính. Giúp Bên thuê tiếp tục sử dụng phục vụ cho hoạt động của mình trong thời gian Bên thuê khó khăn về tài chính trong việc thanh toán cho nhà cung cấp. Trong giao dịch mua và cho thuê lại, Bên thuê đồng thời là Nhà cung cấp tài sản cho thuê.

Đây là cách tài trợ vốn để cơ cấu nguồn vốn lại cho doanh nghiệp trung và dài hạn. Các tài sản mà doanh nghiệp đã đầu tư và đã sử dụng sẽ được chuyển quyền sở hữu sang công ty cho thuê tài chính trong thời gian nhất định. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này có thể được tài trợ trên phần giá trị còn lại của thiết bị. Với phương thức đặc biệt này, các doanh nghiệp sẽ được bổ sung vốn lưu động, cân đối lại nguồn vốn hoặc làm vốn đối ứng mới cho dự án khác, mục đích khác,…

2.4 Hình thức cho thuê vận hành

Còn được gọi là Cho thuê hoạt động. Là hình thức cho thuê tài sản, theo đó khách hàng sử dụng tài sản cho thuê của công ty cho thuê tài chính trong một thời gian nhất định, và sẽ hoàn trả lại tài sản đó cho bên cho thuê khi kết thúc thời hạn thuê tài sản. Công ty cho thuê tài chính giữ quyền sở hữu tài sản cho thuê, và khách hàng phải có trách nhiệm thanh toán theo hợp đồng thuê.

Một doanh nghiệp không nhất thiết phải sở hữu tài sản để tạo ra lợi nhuận. Với một số ngành nghề đặc thù, chỉ cần sử dụng quyền sử dụng tài sản trong một khoảng thời gian nhất định để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Hơn nữa, thành tựu công nghệ phát triển ngày càng nhanh, nên việc mua đứt máy móc thiết bị đặc thù có thể sẽ làm doanh nghiệp bị lạc hậu hay “lỗi mốt”, và gây nhiều trở ngại cho việc phát triển kinh doanh.

Đây được xem là giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp hạn chế các rủi ro về công nghệ, giá cả, chi phí bảo trì, sữa chữa, chi phí thanh lý tài sản,…  Loại hình dịch vụ này rất phù hợp với các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng tài sản thuê trong thời gian không quá dài, và luôn có nhu cầu cập nhật công nghệ.

3. Một số quy định trong tín dụng thuê mua

Hoạt động huy động vốn thông qua tín dụng thuê mua có nhiều ưu điểm xong cũng có những nhược điểm. Để bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong hợp đồng Pháp luật Việt Nam có những quy định về hoạt động cho thuê tài chính như sau:

• Khi hết thời hạn hợp đồng cho thuê tài chính, bên thuê có quyền sở hữu tài sản tài sản cho thuê thông qua việc mua lại. Hoặc cũng có thể tiếp tục thuê tùy theo thỏa thuận hợp đồng đã ký kết.
• Cũng tại thời điểm này, nếu bên thuê lựa chọn mua lại tài sản cho thuê thì có quyền ưu tiên mua với giá danh nghĩa tức giá thấp hơn so với giá trị thực tế của tài sản ấy.

Quy định trong tín dụng thuê mua giúp đảm bảo quyền lợi các bên

• Hợp đồng thời gian thuê tài sản cần đảm bảo đúng theo quy định với ít nhất 60% thời gian khấu hao tài sản đó. Thời gian này có thể từ 13 tháng đến 84 tháng tùy theo loại sản phẩm cho thuê.
• Tổng số tiền thuê tài sản quy định trong hợp đồng thuê tài chính phải đảm bảo tối thiểu ngang bằng với giá trị tài sản tại thời điểm thuê. Con số này không được thấp hơn giúp đảm bảo tính minh bạch và hoạt động kinh doanh của bên cho thuê.
• Bên cho thuê và bên thuê không được hủy ngang hợp đồng cho thuê tài chính điều này giúp đảm bảo quyền và lợi ích của cả hai bên.
• Hợp đồng thuê mua phải được ký kết bằng văn bản rõ ràng giữa hai bên.
• Trong thời gian hợp đồng thì tài sản thuộc quyền sử dụng của bên thuê.

4. Ưu điểm và nhược điểm của tín dụng thuê mua

4.1 Ưu điểm

• Là công cụ tài chính giúp doanh nghiệp tăng thêm vốn trung và dài hạn để mở rộng hoạt động kinh doanh.
• Phương thức thuê tài chính giúp doanh nghiệp huy động và sử dụng vốn vay một cách dễ dàng hơn.
• Sử dụng thuê tài chính giúp doanh nghiệp thực hiện nhanh chóng dự án đầu tư, nắm bắt được thời cơ trong kinh doanh. Vì người thuê có quyền chọn tài sản, thiết bị và thỏa thuận trước hợp đồng thiết bị với nhà cung cấp, rút ngắn thời gian tiến hành đầu tư vào tài sản, thiết bị.
• Công ty cho thuê tài chính thường có mạng lưới tiếp thị, đại lý rộng rãi, và có đội ngũ chuyên gia có trình độ chuyên sâu về thiết bị, công nghệ, nên có thể tư vấn hữu ích cho bên đi thuê về kỹ thuật, công nghệ mà người thuê cần sử dụng.

4.2 Nhược điểm

• Doanh nghiệp đi thuê phải chịu chi phí sử dụng vốn ở mức tương đối cao so với tín dụng thông thường.
• Làm gia tăng hệ số nợ của công ty. Gia tăng mức độ rủi ro tài chính vì công ty có trách nhiệm phải hoàn trả.

5. Quyền hạn và trách nhiệm các bên trong hợp đồng tín dụng thuê mua

Khi ký kết một hợp đồng bất kỳ, các chủ thể đồng thời sẽ có những quyền hạn và trách nhiệm đi kèm để hoàn thành hợp đồng. Tương tự như thế hoạt động cấp tín dụng cho thuê mua này cũng có những điều khoản quy định về quyền, nghĩa vụ của đôi bên. Những điều khoản này giúp duy trì và thi hành hợp đồng tín dụng hiệu quả.

Vậy quyền hạn và trách nhiệm của các bên trong hợp đồng tín dụng thuê mua là gì? Đầu tiên hãy cùng UB Academy tìm hiểu về quyền lợi của các bên trong hợp đồng cấp tín dụng này nhé!

5.1 Quyền lợi của các bên trong hợp đồng

Quyền lợi của bên thuê

• Bên thuê có quyền lựa chọn nhà cung cấp, lựa chọn tài sản, chức năng, công suất, mẫu mã, chủng loại, giá cả,… theo như nhu cầu sử dụng mà bên thuê đang cần.
• Bên thuê có quyền lựa chọn mua lại hoặc tiếp tục thuê tài sản khi hết hạn hợp đồng thuê mua.
• Bên thuê tài chính được nhận quyền sở hữu và sử dụng tài sản sau khi kết thúc thời hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng.
• Được yêu cầu bên cho thuê cung cấp thông tin về tài sản bao gồm hướng dẫn sử dụng, thời gian bảo hành, bảo dưỡng, các dịch vụ đi kèm với tài sản,…

Quyền lợi của bên cho thuê

• Công ty cho thuê được quyền thỏa thuận, đề xuất các điều khoản về giá trị hợp đồng, các điều lệ, quy định với bên thuê.
• Có quyền yêu cầu bên thuê phải thanh toán hợp đồng đầy đủ và đúng thời hạn, đúng phương thức quy định.

Cả hai bên chủ thể tín dụng thuê mua đều có quyền và nghĩa vụ cần thực hiện

5.2 Trách nhiệm của hai bên trong hợp đồng tín dụng thuê mua

Trách nhiệm của bên thuê

• Chịu trách nhiệm về sự lựa chọn của mình bao gồm nhà cung cấp, cũng như tài sản thuê. Trách nhiệm này bao gồm về hiệu quả hoạt động vận hành của tài sản và bảo vệ an toàn cho tài sản.

• Cần thanh toán tiền thuê cho bên cho thuê đầy đủ, đúng thời hạn, đúng phương thức trong suốt thời hạn thuê theo thỏa thuận trong hợp đồng. 

• Đối với tài sản thuê cần bảo quản, sử dụng đúng với công năng theo thỏa thuận trong hợp đồng để bảo đảm tuổi thọ cho tài sản.

• Không được phép di chuyển tài sản thuê đến địa điểm khác khi chưa có sự đồng ý của bên cho thuê bằng văn bản.

• Nếu làm thất thoát tài sản phải bồi thường các thiệt hại mà bên thuê gây ra theo quy định trong hợp đồng.

Trách nhiệm của bên cho thuê

• Phải cam kết mua tài sản theo yêu cầu của bên thuê đã cung cấp thông tin trước đó.

• Cung cấp đầy đủ thông tin về tài sản bao gồm hướng dẫn cách dùng, các dịch vụ đi kèm
• Bàn giao tài sản đúng thời hạn, chất lượng, đúng số lượng theo như giao ước đã ký kết với bên thuê tài chính.

• Nếu hợp đồng tín dụng thuê mua thuộc loại hợp đồng bán và thuê lại thì bên cho thuê tài chính cần chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê sau khi hết hạn hợp đồng như thỏa thuận đã ký kết.

Kết luận

Trên đây là những thông tin căn bản về tín dụng thuê mua. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp những thắc mắc về tín dụng vay mua. Đừng quên theo dõi chuyên mục Điểm tin UB Academy và Diễn đàn U&Bank để cập nhật những tin tức mới nhất về ngành Ngân hàng.