Đề cương ôn thi Hải quan: học theo đề mục để không bị lan man

Trong bối cảnh Hải quan sắp tuyển dụng, một đề cương ôn thi Hải quan rõ ràng, chia theo từng đề mục là chìa khóa để không học lan man và ôn đúng trọng tâm.

1. Nắm vững cấu trúc đề thi Hải quan trước khi lập đề cương

Trước khi lập đề cương ôn thi Hải quan, điều quan trọng nhất là phải hiểu rõ cấu trúc đề thi Hải quan gồm những vòng nào, mỗi vòng kiểm tra nội dung gì. Hiện nay, kỳ thi Hải quan thường được tổ chức với 2 vòng chính:

Vòng 1: Thi trắc nghiệm bằng hình thức thi trên máy tính, gồm 02 phần nội dung và thời gian như sau

Vòng 1 là cửa ải đầu tiên, quyết định cơ hội tiến sâu của ứng viên. Bạn cần đạt tối thiểu 50% điểm mỗi phần để được xét vào vòng 2. Thời gian thi kéo dài 90 phút, tập trung vào kiến thức cơ bản và tiếng Anh.

a) Phần 1: Kiến thức chung - 60 câu hỏi thuộc 4 lĩnh vực

Phần này kiểm tra nền tảng kiến thức hành chính, pháp luật và tổ chức nhà nước - những nội dung quen thuộc nhưng dễ "sai một ly đi một dặm" nếu không ôn kỹ. Nội dung chính bao gồm:

• Kiến thức cơ bản về hệ thống chính trị, bộ máy tổ chức của Đảng, Nhà nước, và các tổ chức chính trị - xã hội.
• Kiến thức về công chức, công vụ.
• Kiến thức liên quan đến cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan.
• Quản lý hành chính nhà nước

Thời gian thi: 60 phút. Mẹo ôn tập: Tập trung vào các văn bản pháp luật mới nhất, luyện đọc nhanh câu hỏi trắc nghiệm để tránh mất thời gian.

b) Phần 2: Ngoại ngữ - 30 câu hỏi trong 30 phút

• Phần ngoại ngữ đánh giá khả năng giao tiếp cơ bản, phù hợp với yêu cầu bậc 2-4 tùy ngạch. 
• Nội dung xoay quanh: Đọc hiểu văn bản chuyên ngành Hải quan, ngữ pháp cơ bản, từ vựng chuyên ngành, … 
• Thời gian thi: 30 phút. 

c) Kết quả xét tuyển: 

Kết quả vòng 1 được xác định theo số câu đúng trên tổng phần thi. Nếu đạt ≥50% cả hai phần, bạn tự động bước sang vòng 2; nếu chỉ đạt một phần, sẽ bị loại và không được xét tuyển vào vòng sau.

Vòng 2: Thi trực nghiệp nghiệp vụ chuyên ngành

Sau khi vượt qua vòng 1, bạn sẽ đối mặt với vòng 2 - phần thi quyết định điểm số cuối cùng và xếp hạng trúng tuyển. 

a) Nội dung và hình thức:

• Hình thức thi: Trắc nghiệm trên máy tính
• Số câu hỏi: 60 câu
• Thời gian làm bài: 90 phút
• Thang điểm: 100 điểm

b) Nội dung kiểm tra:

• Chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực tuyển dụng.
• Kiến thức nghiệp vụ chuyên ngành, năng lực và kỹ năng thực hiện nhiệm vụ.
• Yêu cầu cụ thể theo từng vị trí việc làm mà ứng viên đăng ký.

2. Vì sao cần đề cương ôn thi Hải quan trước khi học?

Kỳ thi Hải quan hiện nay gồm 2 vòng, yêu cầu thí sinh không chỉ “học vẹt” mà phải hiểu sâu kiến thức và nghiệp vụ. Vì vậy, nếu ngay từ đầu đã dùng sai tài liệu ôn thi Hải quan, hiểu lệch cấu trúc đề thi Hải quan và nội dung cần ôn, thì gần như bạn tự đặt mình vào thế “trượt” từ vạch xuất phát: học rất nhiều nhưng không trúng trọng tâm, trả lời sai các câu hỏi quan trọng và khó đạt kết quả như mong muốn trong kỳ thi Hải quan.

Ngược lại, khi có một đề cương ôn thi Hải quan rõ ràng, được xây dựng dựa trên cấu trúc đề thi thực tế và bộ tài liệu ôn thi Hải quan chất lượng, bạn sẽ dễ hình dung toàn bộ kỳ thi, biết rõ mỗi vòng cần nội dung gì, phần nào bắt buộc phải nắm kỹ, phần nào chỉ cần tham khảo. Nhờ đó, việc tìm hiểu thêm về hồ sơ thi Hải quan, điều kiện thi, quy trình thi Hải quan trở nên chủ động và rõ ràng hơn, thay vì ôn trong mơ hồ. Nói cách khác, đề cương + tài liệu tốt chính là bản đồ giúp bạn đi đúng hướng, học ít mà trúng và tối ưu thời gian ôn thi, đặc biệt với những bạn vừa đi làm vừa ôn thi công chức Hải quan.

3. Đề cương ôn thi Hải quan 

3.1 Vòng 1: Kiến thức chung & Tiếng Anh

a) Đề cương kiến thức chung 

• Hệ thống chính trị và tổ chức bộ máy Nhà nước: cơ cấu các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể chính trị xã hội.
• Quản lý hành chính nhà nước, công chức, công vụ: nguyên tắc quản lý, chế độ công vụ, quyền và nghĩa vụ của cán bộ, công chức.
• Tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của ngành Hải quan: đặc biệt là Tổng cục Hải quan và các đơn vị trực thuộc.

Checklist tự học 

- Gạch highlight các ý chính trong từng luật/nghị định: 

• Hiến pháp 2013
• Luật Cán bộ, công chức 
• Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương
• Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, thủ tục hành chính
• Các nghị định về cơ cấu tổ chức bộ máy, công tác cán bộ, văn thư, cải cách hành chính

- Làm trắc nghiệm kiến thức chung cho từng mảng.

b) Đề cương tiếng Anh 

Đề mục học:

• Ngữ pháp & từ vựng: Bộ từ vựng ngữ pháp theo bậc 2-3-4 (tuỳ yêu cầu vị trí tuyển dụng).
• Dạng bài tập trọng tâm: Bài tập điền từ, viết lại câu, đọc hiểu văn bản chuyên ngành Hải quan.

Checklist kiến thức nền tự học:

- Ngữ pháp trọng tâm: các thì cơ bản, câu điều kiện, câu trực tiếp gián tiếp, bị động, mệnh đề quan hệ, mệnh đề trạng ngữ, đảo ngữ, câu hỏi đuôi

- Từ vựng: phrasal Verbs, từ vựng, thuật ngữ liên quan đến nghiệp vụ Hải quan

- Luyện bộ câu hỏi trắc nghiệm tiếng Anh vòng 1 được biên soạn theo đề cương ôn thi Hải quan những năm gần đây.

3.2 Vòng 2: Nghiệp vụ chuyên ngành

a) Đề cương nghiệp vụ chuyên ngành Hải quan

Đề mục học:

• Luật Hải quan và nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành về thủ tục hải quan, kiểm tra - giám sát - kiểm soát hải quan, tổ chức thu thuế, phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
• Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, quy định về quản lý thuế, miễn - giảm - hoàn thuế
• Luật quản lý ngoại thương, các biện pháp hành chính, kỹ thuật, kiểm dịch và phòng vệ thương mại.
• Các tài liệu về tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của các đơn vị trong hệ thống Hải quan, thường được hỏi dưới dạng câu trắc nghiệm tình huống.

Checklist tự học nghiệp vụ:

• Đọc lược Luật Hải quan, Luật thuế XNK, Luật quản lý ngoại thương.
• Ghi chú các điều, chương liên quan đến thủ tục, thuế, kiểm tra giám sát, phòng chống buôn lậu.
• Luyện các câu hỏi/tình huống trắc nghiệm về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan và công chức Hải quan.

b) Đề cương tài liệu ôn tập 

Đề mục luyện:

• Đề cương ôn thi Hải quan từ các năm trước để hình dung phạm vi ra đề, mảng kiến thức được nhấn mạnh, mức độ chi tiết cần ôn.
• Đề thi Hải quan các năm gần nhất 
• Bộ đề thi thử cập nhật mới nhất

4. Đề cương tự lập hay tham khảo các bộ đề uy tín?

Tuỳ vào quỹ thời gian và nền tảng, bạn có thể:

• Tự lập đề cương ôn thi Hải quan phù hợp nếu bạn có kinh nghiệm đọc luật, có thời gian hệ thống lại
• Hoặc sử dụng đề cương có sẵn từ các đơn vị luyện thi uy tín, sau đó tuỳ chỉnh lại cho phù hợp với tốc độ học của mình.

Hiện nay, một số đơn vị như UB Academy thường cung cấp:

• Bộ đề cương ôn thi Hải quan đã chia sẵn theo từng vòng kèm các kiến thức trọng tâm
• Tài liệu ôn tập và bộ đề luyện thi cập nhật mới nhất
• Lộ trình ôn thi từ A-Z cho các bạn muốn có tỉ lệ đỗ cao 

Nếu bạn vừa đi làm, vừa ôn thi thì việc có sẵn một khung đề cương + tài liệu đã được lọc sẽ giúp tiết kiệm nhiều thời gian để năng lượng được dồn vào việc học - hiểu - ôn thi một cách hiệu quả nhất.