GNP là gì? cách tính và cách phân biệt GDP và GNP

GNP là gì và GNP có ý nghĩa gì trong giá trị thị trường hàng hóa? Đây là chủ đề được rất nhiều người quan tâm. UB Academy sẽ giúp bạn tìm hiểu chủ đề này một cách chi tiết với đầy đủ các thông tin dễ hiểu nhất. Cùng UB Academy lần lượt trả lời các câu hỏi thắc mắc trong nội dung bên dưới nhé! 

1. Phân biệt GDP và GNP 

GDP và GNP là hai thuật ngữ được đề cập rất nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Chắc hẳn bạn đã từng nghe không dưới hai lần. Vậy bạn có thắc mắc, GDP và GNP là gì? Chúng có điểm gì khác biệt? Hãy cùng UB Academy phân biệt GDP và GNP thông qua bài viết dưới đây.

 

GDP và GNP khác nhau như thế nào? 

1.1 GDP là gì? 

GDP – Gross Domestic Product là tổng sản phẩm nội địa. Đây là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng của mỗi quốc gia; vì nó phản ánh kết quả cuối cùng hoạt động sản xuất của tất cả các thành phần tham gia nền kinh tế. 

Chỉ số GDP được dùng để đánh giá tốc độ tăng trưởng của toàn nền kinh tế mỗi quốc gia; trong thời gian một năm. Dựa vào chỉ số GDP, chúng ta có thể tính được GDP bình quân đầu người bằng cách lấy GDP của năm đó; chia cho số dân hiện đang sinh sống và làm việc tại quốc gia đó.

1.2 GNP là gì?

GNP – Gross National Product là tổng sản phẩm quốc gia. 

GNP chính là tổng giá trị của các dịch vụ, sản phẩm cuối cùng mà tất cả công dân của một đất nước làm ra ở cả trong và ngoài nước trong đơn vị một năm tài chính. 

GNP là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng để đánh giá sự phát triển của một nền kinh tế.

• Sản phẩm cuối cùng trong GDP và GNP là gì?

Đây chính là tiêu chí giúp phân biệt phân biệt GDP và GNP được rõ ràng nhất. Sản phẩm cuối cùng dùng để tính GDP và GNP là sản phẩm được đem đi tiêu thụ trực tiếp; không phải là sản phẩm trung gian phục vụ quá trình sản xuất ra sản phẩm khác.

Để biết rõ GDP và GNP khác nhau như thế nào bạn có thể tham khảo thêm ví dụ minh họa bên dưới

• Ví dụ: 

Với một chiếc xe máy đem bán cho người tiêu dùng thì xe máy đó được xem là sản phẩm cuối cùng; còn những bộ phận trên xe máy như: yên xe, bánh xe,… mà nhà sản xuất bán cho nhà máy lắp ráp xe máy được xem là sản phẩm trung gian. 

Nhưng nếu bánh xe đó được bán trực tiếp cho người tiêu dùng thì bánh xe được xem là sản phẩm cuối cùng. Vì thế, mà chỉ có sản phẩm cuối cùng mới được tính vào chỉ số GNP và GDP.

1.3 Phân biệt GDP và GNP

GDP và GNP khác nhau như thế nào? Đây là điều mà rất nhiều người vẫn còn nhầm lẫn. Bạn sẽ hiểu rõ hơn về bản chất của GDP và GNP trong nội dung phân tích chi tiết bên dưới đây. 

GNP là chỉ số phản ánh tổng sản phẩm quốc dân; và GDP là chỉ số tổng sản phẩm quốc nội. Chỉ số GNP thể hiện toàn bộ giá trị được công dân mang quốc tịch nước đó sản xuất ra trong thời gian 1 năm. Công dân quốc gia đó có thể tạo ra các giá trị ở cả trong và ngoài lãnh thổ quốc gia đó.

Trong khi đó, chỉ số GDP là toàn bộ giá trị được các thành phần kinh tế hoạt động trong lãnh thổ của quốc gia đó tạo ra tính trong khoảng thời gian một năm. Các thành phần kinh tế đóng góp vào chỉ số GDP bao gồm cả các thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài hoạt động tại quốc gia đó. Vì thế, để đánh giá sức mạnh nền kinh tế một quốc gia, người ta thường dựa vào chỉ số GDP.

Đây chính là một trong những yếu tố chính so sánh GDP và GNP được chính xác nhất và dễ hiểu nhất. Bạn có thể tham khảo thêm ví dụ trong nội dung bên dưới đây: 

• Ví dụ: 

Một nhà đầu tư Đức xây dựng một nhà máy sản xuất đồ may mặc tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa. Khi đó, tất cả các thu nhập của nhà máy sau khi đã bán sản phẩm được tính vào chỉ số GDP của Việt Nam. Nhưng lợi nhuận nhà máy này thu được sau khi đã trừ đi thuế; quỹ phúc lợi và lương người lao động Đức làm việc cho nhà máy được tính vào GNP của Đức. 

• Sự khác biệt về công thức tính của GDP và GNP

Để hiểu rõ hơn GDP và GNP khác nhau như thế nào bạn có thể phân biệt dựa trên công thức tính của từng chỉ số. 

• Công thức tính GDP là tổng sản phẩm quốc nội: GDP = C + I + G + NX
• Công thức tính GNP là tổng sản phẩm quốc gia: GNP = C + I + G + (X – M) + NR

Trong đó:

• C = Chi phí tiêu dùng cá nhân
• I = Tổng đầu tư cá nhân
• G = Chi phí của nhà nước
• NX = “xuất khẩu ròng” của nền kinh tế
• X = Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ
• M = Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ
• NR = Thu nhập ròng từ các hàng hóa và dịch vụ đầu tư ở nước ngoài (thu nhập ròng)

Phân biệt được công thức tính GDP và GNP; So sánh GDP và GNP có sản phẩm cuối cùng là gì; Hiểu được các ý nghĩa của chỉ số GDP và GNP là mục tiêu mà UB Academy muôn mang đến cho người đọc trong bài viết này. Bạn có thể tìm đọc những bài viết phân tích chuyên sâu hơn để hiểu rõ hơn về mối quan hệ của GNP và GDP trong nền kinh tế của một quốc gia. 

2. Phân loại GNP

Chỉ số GNP là gì? Chỉ số GNP có mấy loại? 

GNP (Gross National Product) được hiểu là tổng sản phẩm quốc gia. Kí hiệu GNP là giá trị thị trường trong một năm của tất cả các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ sản xuất trong nước. GNP là sản phẩm được đem đi tiêu thụ trực tiếp. Bạn nên xác định rõ GNP để khi áp dụng công thức tính giá trị GNP được chuẩn xác nhất. 

Tổng sản phẩm quốc dân GNP gồm có những loại sau đây: 

• GNP danh nghĩa (GNPn): Đây là giá trị GNP được tính toán dựa trên giá thị trường tại thời điểm hiện hành.
• GNP thực (GNPr): Đây là giá trị GNP tính toán đã được tính dựa trên các biến động của giá cả và lạm phát của thị trường. GNP thực sẽ được  tính theo giá cố định ở thời điểm được chọn làm gốc.

Mối liên hệ giữa các GNP là gì? Thực tế thì cầu nối giữa GNPn và GNPrn chính là chỉ số lạm phát. GNPn và GNPr sẽ được dùng cho các mục tiêu phân tích thị trường khác nhau. Trong đó, GNPn sẽ thường được dùng để nghiên cứu trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng và GNPr sẽ được dùng để phân tích tốc độ phát triển kinh tế. 

Giá trị GNP phản ánh trạng thái chính xác của nền kinh tế. Vậy chỉ số GDP và GNP có mối tương quan gì với nhau? Cách tính chỉ số GNP là gì? Cùng tìm hiểu trong nội dung bên dưới nhé! 

3. Cách tính chỉ số GNP

Phân biệt GDP và GNP trước hết bạn cần biết công thức tính của từng chỉ số

Công thức tính GNP là gì? Cùng UB Academy tham khảo ngay 2 công thức tính chỉ số tổng sản phẩm quốc gia GNP trong nội dung bên dưới đây nhé: 

3.1 Công thức 1

GNP = (X – M) + NR + C + I + G

Trong đó:

• X = Sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng dịch vụ và hàng hóa.
• M = Sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng dịch vụ và hàng hóa.
• NR = Thu nhập ròng từ các tài sản ở nước ngoài (thu nhập ròng). 
• C = Chi phí tiêu dùng cá nhân. 
• I = Tổng mức đầu tư cá nhân quốc nội.
• G = Chi phí tiêu dùng của nhà nước.

3.2 Công thức 2

GNP = GDP + PI (R) – PI (P) Hoặc  GNP = GDP + NPI

Trong đó:

• GDP là thu nhập bình quân đầu người. 
• PI (R) là Thu nhập từ tài sản mà các nhân tố trong nước tạo ra ở nước ngoài. 
• PI (P) là Thu nhập từ tài sản mà các nhân tố nước ngoài tạo ra ở trong nước. 
• NPI = PI (R) – PI (P). Là thu nhập ròng từ tài sản ở nước ngoài.

4. Tầm quan trọng và hạn chế của GNP

Chỉ số GNP thể hiện được thị trường kinh tế của quốc gia đó có mạnh hay không

4.1 Tầm quan trọng của GNP

Vậy giá trị GNP có tầm quan trọng như thế nào? Cùng UB Academy phân tích trong nội dung sau đây: 

• GNP sẽ cho bạn biết được bức tranh toàn cảnh thu nhập và mức sống của người dân trong một năm. 
• Việc nghiên cứu GNP còn giúp các nhà phân tích, nghiên cứu thị trường đánh giá đúng tình hình gia tăng thu nhập và cải thiện mức sống của người dân trong quốc gia đó.
• Các kết quả nghiên cứu, phân tích nếu mức độ tăng trưởng GNP thấp hơn tốc độ tăng trưởng dân số đồng nghĩa với việc mức thu nhập bình quân đầu người giảm. 
• Đó chính là lý do các quốc gia khi phân tích và so sánh mức sống thường tính thu nhập quốc dân đầu người (GDP) dựa trên số liệu của GNP tính theo chi phí nhân tố trừ đi quỹ khấu hao và chia cho dân số.

4.2 Hạn chế của GNP

Một số điểm hạn chế của GNP cần phải nhắc đến: 

• Chỉ số này thực tế vẫn bỏ sót các yếu tố quan trọng như: Sản phẩm bán trong nền kinh tế ngầm hoặc các sản phẩm tự cung tự cấp (rau củ quả trong vườn, v.v. ) của những người nông dân.
• Kết quả sản xuất của 1 người tạo ra sẽ được tính vào 2 quốc gia khác nhau nếu người đó mang 2 quốc tịch. Điều này dễ dẫn đến sai số phản ánh thu nhập bình quân đầu người của đất nước đó. 
• Nếu dựa vào chỉ số GDP thì việc so sánh nền kinh tế giữa nhiều quốc gia sẽ có những khó khăn nhất định. 

Trên đây là những thông tin cụ thể giúp phân biệt GDP và GNP. Hy vọng với những chia sẻ của UB Academy sẽ giúp bạn tránh được những nhầm lẫn không đáng có khi theo dõi thông tin thời sự hoặc trong quá trình làm việc.