Công chức là gì? Đâu là nhóm đối tượng được ưu tiên tuyển dụng công chức?

1. Định nghĩa công chức theo pháp luật

Theo Khoản 2 Điều 1 Luật Cán bộ, công chức 2025, công chức được định nghĩa là công dân Việt Nam được tuyển dụng vào vị trí việc làm trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp xã; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân (không phải sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng); trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân (không phải sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an); trong tổ chức cơ yếu (không phải người làm công tác cơ yếu). Họ nằm trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Đơn giản mà nói, công chức chính là những người làm việc trong bộ máy nhà nước, đảm nhận các vị trí hành chính, quản lý, với nhiệm vụ thực thi pháp luật và phục vụ nhân dân. Họ là những người trực tiếp tham gia vào quá trình điều hành và quản lý nhà nước, với trách nhiệm lớn lao trong việc bảo vệ lợi ích chung và duy trì trật tự xã hội.

2. Cơ sở tuyển dụng công chức

Việc tuyển dụng công chức là một quy trình quan trọng, được thực hiện với mục tiêu xây dựng một bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, minh bạch và công bằng. Theo Khoản 1 Điều 3 Nghị định 170/2025/NĐ-CP, công tác tuyển dụng công chức phải dựa trên ba yếu tố cơ bản sau:

- Tỷ lệ công chức cần bố trí theo vị trí việc làm: Mỗi cơ quan nhà nước cần xác định số lượng công chức cần tuyển dụng để đáp ứng nhu cầu thực tế và đảm bảo công việc được phân công hợp lý. Điều này giúp tối ưu hóa nhân sự, tránh thừa thiếu và nâng cao hiệu quả công việc.

- Chỉ tiêu biên chế được giao: Mỗi cơ quan, đơn vị phải tuân thủ chỉ tiêu biên chế mà nhà nước giao, đảm bảo sự công bằng trong phân bổ nguồn nhân lực. điều này giúp kiểm soát số lượng công chức trong bộ máy nhà nước, đồng thời đảm bảo tính hợp lý và hiệu quả.

- Yêu cầu cụ thể của vị trí việc làm cần tuyển: Các vị trí công chức được tuyển dụng phải có yêu cầu rõ ràng về trình độ chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm. Việc này giúp lựa chọn đúng người, đúng việc, tối ưu hóa chất lượng công tác của bộ máy hành chính.

Quy trình tuyển dụng công chức theo những cơ sở này không chỉ đảm bảo tính công bằng, minh bạch, mà còn giúp nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan nhà nước. Bằng cách chọn lựa những ứng viên phù hợp, đúng năng lực và nhu cầu công việc, hệ thống công chức có thể hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời tiết kiệm được nguồn lực, giảm thiểu sự lãng phí và thúc đẩy sự phát triển bền vững của bộ máy nhà nước.

3. Kế hoạch tuyển dụng công chức

Để triển khai công tác tuyển dụng công chức, cơ quan có thẩm quyền cần lập một kế hoạch chi tiết, tuân thủ quy định tại Khoản 2 Điều 3 Nghị định 170/2025/NĐ-CP. Kế hoạch tuyển dụng phải bao gồm các nội dung chính sau, nhằm đảm bảo sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quy trình tuyển chọn:

- Số lượng biên chế được giao và số lượng biên chế chưa sử dụng: Cơ quan phải xác định rõ số biên chế đã được giao và số biên chế còn trống, từ đó có kế hoạch phân bổ hợp lý cho các vị trí tuyển dụng, đảm bảo không lãng phí nguồn lực.
- Yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển dụng: Mỗi vị trí công chức phải có yêu cầu cụ thể về trình độ chuyên môn, kỹ năng, và các yếu tố cần thiết khác để ứng viên có thể thực hiện tốt công việc.
- Tỷ lệ công chức cần bố trí cho từng vị trí việc làm và số lượng cần tuyển dụng: Cơ quan phải xác định rõ tỷ lệ công chức cần tuyển cho từng vị trí, bao gồm cả những vị trí việc làm chung giữa các cơ quan nếu có. Điều này giúp phân bổ công chức một cách hợp lý và tránh tình trạng thừa hoặc thiếu nhân sự.
- Chỉ tiêu dành cho người dân tộc thiểu số: Nếu áp dụng, cơ quan cần xác định chỉ tiêu tuyển dụng dành riêng cho người dân tộc thiểu số, đảm bảo sự công bằng trong cơ hội việc làm cho mọi đối tượng trong xã hội.
- Tiêu chuẩn và điều kiện đăng ký dự tuyển: Mỗi vị trí công chức có những tiêu chuẩn và điều kiện đăng ký dự tuyển riêng. Các yêu cầu này sẽ được quy định chi tiết về ngôn ngữ, nội dung, hình thức, thời gian và mức điểm đạt yêu cầu.
- Hình thức tuyển dụng: Quyết định hình thức tuyển dụng (thi tuyển hoặc xét tuyển) cũng cần được làm rõ trong kế hoạch. Nếu áp dụng hình thức thi tuyển, sẽ có môn thi nghiệp vụ chuyên ngành, và các quy định về kỳ thi cũng sẽ được thông báo chi tiết.
- Các nội dung khác liên quan: Kế hoạch cũng cần bao gồm các nội dung khác liên quan đến quy trình tuyển dụng, nhằm đảm bảo mọi yếu tố cần thiết được chuẩn bị đầy đủ và rõ ràng.

Thông qua kế hoạch chi tiết này, quy trình tuyển dụng công chức sẽ trở nên minh bạch và dễ theo dõi hơn. Đồng thời, kế hoạch cũng giúp tạo ra cơ hội bình đẳng cho tất cả các ứng viên, không phân biệt đối tượng, từ đó xây dựng một bộ máy công chức vững mạnh, hiệu quả, và phù hợp với nhu cầu thực tế của xã hội.

4. 3 nhóm đối tượng được ưu tiên tuyển dụng công chức

Theo quy định, có ba nhóm đối tượng được ưu tiên trong quá trình tuyển dụng công chức, bao gồm:

- Người có tài: Những cá nhân có thành tích nổi bật, kỹ năng chuyên môn xuất sắc sẽ được ưu tiên, nhằm thu hút những người có năng lực thực sự vào bộ máy nhà nước.
- Người có công với nước: Các đối tượng như thương binh, anh hùng lực lượng vũ trang, và những người có đóng góp đặc biệt cho đất nước sẽ được xét tuyển ưu tiên để tri ân những cống hiến của họ.
- Người dân tộc thiểu số: Để đảm bảo tính công bằng và thúc đẩy sự đa dạng trong bộ máy nhà nước, người dân tộc thiểu số sẽ được ưu tiên trong tuyển dụng công chức.

Ba nhóm đối tượng này được ưu tiên nhằm tạo ra một môi trường tuyển dụng công bằng và phát triển nguồn nhân lực đa dạng cho bộ máy nhà nước.

5. Điểm ưu tiên trong tuyển dụng

Để thúc đẩy công bằng xã hội, Nghị định 170/2025/NĐ-CP quy định thêm điểm ưu tiên cho một số đối tượng tại Điều 6. Cụ thể:

- Cộng 7,5 điểm: Áp dụng cho Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, thương binh, người hưởng chính sách như thương binh, thương binh loại B.

- Cộng 5 điểm: Dành cho người dân tộc thiểu số, sĩ quan quân đội/công an nhân dân, quân nhân chuyên nghiệp, người làm công tác cơ yếu chuyển ngành, học viên tốt nghiệp đào tạo sĩ quan dự bị, chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã kiêm chức danh sĩ quan dự bị, con liệt sĩ, con thương binh, con bệnh binh, con người hưởng chính sách như thương binh, con thương binh loại B, con đẻ của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, con Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, con Anh hùng Lao động.

- Cộng 2,5 điểm: Cho người hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia công an nhân dân, đội viên thanh niên xung phong.

- Cộng 1,5 điểm: Áp dụng cho cán bộ công đoàn trưởng thành từ cơ sở, trong phong trào công nhân theo quy định của cơ quan có thẩm quyền.

Lưu ý: Nếu thuộc nhiều diện, bạn chỉ được cộng điểm ở diện cao nhất. Đây là cách Nhà nước hỗ trợ những người có đóng góp hoặc thuộc nhóm cần ưu tiên.

6. Mẹo thành công trong kỳ thi tuyển dụng công chức

Chuẩn bị cho kỳ thi tuyển dụng công chức không chỉ đòi hỏi sự chăm chỉ mà còn cần một chiến lược ôn luyện rõ ràng. Dưới đây là những mẹo hữu ích giúp bạn chinh phục kỳ thi tuyển công chức một cách thành công:

- Hiểu rõ khung thời gian và quy trình tuyển dụng: Việc nắm vững các mốc thời gian và quy trình sẽ giúp bạn chủ động trong việc ôn luyện, tránh bỏ lỡ bất kỳ bước quan trọng nào.

- Lập kế hoạch ôn thi hợp lý: Phân bổ thời gian ôn thi sao cho hợp lý giữa vòng 1 (kiến thức chung) và vòng 2 (nghiệp vụ chuyên môn). Đặc biệt, vòng 2 thường kết hợp giữa thi viết và phỏng vấn, vì vậy bạn cần chuẩn bị kỹ càng cho cả hai phần.

- Theo dõi sát các thông báo từ cơ quan tuyển dụng: Cập nhật thường xuyên thông tin từ trang điện tử chính thức của cơ quan tuyển dụng để nắm rõ lịch thi, kết quả thi, cũng như các hướng dẫn nộp hồ sơ.

- Kiểm tra kỹ hồ sơ trước khi nộp: Đảm bảo hồ sơ của bạn đầy đủ và chính xác, tránh sai sót không đáng có có thể khiến bạn bị loại trong quá trình xét tuyển.

- Ôn tập đúng trọng tâm: Tập trung vào các kiến thức pháp luật, hành chính, kỹ năng xử lý tình huống, và các kiến thức chuyên ngành cần thiết cho từng vòng thi.

Kỳ thi tuyển công chức là một thử thách lớn, nhưng nếu bạn chuẩn bị đúng cách và đúng thời điểm, thành công hoàn toàn nằm trong tầm tay. Chúc bạn vững vàng, tự tin và nhanh chóng đạt được mục tiêu trở thành công chức trong bộ máy Nhà nước!